Waar ligt de grens wat je wel of niet mag vragen?

Die grens is een dun lijntje en het verschilt per persoon wanneer je erover heen gaat. Dat ligt onder andere aan hoe open iemand is en wat die persoon als privacy gevoelige informatie ziet. Daarnaast bepaalt ook jullie onderlinge relatie welke informatie jullie met elkaar delen en welke niet.  Als familie deel je sneller en meer met elkaar dan met de medereiziger die je bij de bus treft. Toch wordt op die momenten soms ook informatie uitgewisseld waarvan je achteraf denkt: ‘had ik dat wel willen delen?’. Vaak doordat je in gesprek raakt en vragen beantwoordt die geenszins kwaad zijn bedoeld.

Zo stond ik pas bij de bushalte te wachten in een gebied waar wordt verbouwd. Dat zorgt ervoor dat het onmogelijk is om de bus te horen aankomen. Met die reden vroeg ik aan de andere wachtenden of er nog iemand met dezelfde lijn mee wilde. Een vrouw reageerde en gaf aan dat ze mij een seintje zou geven wanneer de bus in zicht was. We raakten nog wat in gesprek over de verplaatste halte en de verbouwing. Ze meldt dat ze de bus in de verte ziet aankomen en vraagt me vervolgens: ‘Waar moet u eruit?’. 

Ik wil antwoord geven maar blokkeer. Iets in mij zegt: ‘Wat gaat jou dat aan.’ De toon van de vraag is vriendelijk en tegelijk vertoont hij een bepaalde vorm van ‘zorgzaamheid’. Het is me duidelijk dat de vrouw me wil waarschuwen als ik de bus moet verlaten. Dat is aardig meegedacht. Ik en mijn viervoetige vriendje kennen deze route echter als onze broekzak. Geen enkele reden dus om deze vriendelijke dame en meeluisterende wachtenden bewust te informeren over mijn bestemming.  Want uiteraard zullen passagiers die na mij uitstappen zien waar ik de bus verlaat; wie er eerder uitgaat hoeft dat wat mij betreft niet te weten. Ik antwoord de vrouw: ‘Ik ken de route en weet wanneer ik uit moet stappen.’

Hiermee gaf ik antwoord op de vraag die ze niet stelde:  ‘Weet u wanneer u moet uitstappen of heeft u hulp nodig?’. In deze situatie geeft deze vraag me de ruimte om aan te geven dat ik het zelf kan. In een onbekende situatie had ik aangegeven dat hulp fijn zou zijn. De vraag: ‘Waar moet u eruit?’ zou dan geen weerstand hebben opgeroepen omdat het geven van de informatie functioneel is.

Twijfel jij of je iets wel of niet kunt vragen? Stel jezelf dan deze twee vragen. Als eerste: vraag je af of de vraag die je wilt stellen uit nieuwsgierigheid komt of van belang is voor de situatie. En als tweede: Ziet jouw gesprekspartner ook het belang dat jij ziet? Of moet je dit eerst nog even checken?